1. WSTĘP
Zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (w skrócie TIK, a z języka angielskiego ICT – Information and Communication Technologies) w każdej niemal dziedzinie życia wpływa na kształtowanie się współczesnego społeczeństwa. Trudno wyobrazić sobie świat bez telefonów komórkowych, komputerów, sieci internetowej, portali społecznościowych czy platform edukacyjnych. Postępująca „cyfryzacja” życia w XXI wieku to sposób, w jaki ludzie komunikują się ze sobą, spędzają wolny czas czy pozyskują informacje, czyli uczą się.
Szczególne miejsce – o ile nie centralne – w tym zdygitalizowanym procesie edukacji zajmuje młody człowiek. Świat dziecka/nastolatka współtworzą media, z których najważniejszymi są telewizja, komputer i Internet. Internet jest medium nieskończenie bogatym informacyjnie. Ponadto, są to informacje podawane we wszystkich formach komunikowania, jakie wymyśliła ludzkość. Internet dostarcza wszelkich informacji, znakomicie rozszerza pole poznawcze uczniów, a także czyni proces poznania interesującym i zindywidualizowanym. Internet umożliwia nowe formy komunikowania i porozumiewania się nauczycieli, uczniów i rodziców, które staje się bardziej upodmiotowione i otwarte, nie zna granic przestrzennych i czasowych (online). Na stronie internetowej lub koncie mailowym nauczyciel może umieścić ważne informacje dla swoich uczniów i ich rodziców: programy nauczania, ćwiczenia lekcyjne, zadania domowe, informacje o ocenach itp.
Na walorach edukacyjnych Internetu może ogromnie skorzystać nauczanie języków obcych, a szczególnie języka angielskiego, który jest nieoficjalnie językiem urzędowym ogólnoświatowej sieci. Z dnia na dzień rośnie liczba i jakość oferowanych online kursów, portali, filmów, gier i zabaw dydaktycznych, które z powodzeniem można stosować w trakcie nauki języka obcego. Portale społecznościowe czy platformy e-learningowe to kolejny przykład środowiska edukacyjnego, w którym gimnazjalista nie tylko może interaktywnie uczyć się języka angielskiego, przygotowywać się do egzaminów czy nauki w szkole ponadgimnazjalnej, ale także skutecznie stosować teorię w praktyce, czyli używać języka angielskiego na co dzień. Obok powszechnego dostępu do Internetu zastosowanie TIK w nauce języków obejmuje częste wykorzystanie interaktywnych programów multimedialnych, tworzenie e-projektów, czerpanie z tzw. banku anglisty (własne autorskie materiały – dokumenty tekstowe, prezentacje, filmy, nagrania audio, serwisy graficzne, gry dydaktyczne i inne) czy komunikowanie się w sieci wewnętrznej.
Korzystanie z nowoczesnych technologii (w tym TIK) w szkole to dobra droga wprowadzania młodego człowieka do społeczeństwa informacyjnego. Szkoła tym lepiej przygotowuje do życia, im w większym stopniu owe życie wprowadza do szkoły. Zastosowanie TIK w uczeniu się języka angielskiego w szkole i w domu uczyni proces edukacyjny bardziej atrakcyjnym, otwartym i nowoczesnym, a przez to bardziej efektywnym.

2. ZASADY INNOWACJI
2. 1. Warunki realizacji innowacji
Autor innowacji: mgr Roman Babiński, nauczyciel języka angielskiego w Gimnazjum im. Witolda Bielowskiego w Warlubiu, staż pracy – 30 lat, nauczyciel dyplomowany. Kwalifikacje dodatkowe: administrator pracowni internetowej, lider programu Intela „Nauczanie ku przyszłości”, egzaminator języka angielskiego TELC, TOEIC i TOEIC Bridge.
Czas realizacji: lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015.
Początek – 3 września 2012 r., zakończenie – 31 sierpnia 2015 r.
Miejsce innowacji: Zespół Szkół w Warlubiu – Gimnazjum im. Witolda Bielowskiego.
Adresat innowacji: uczniowie klasy I D.
Rodzaj innowacji: metodyczna.
Założenia organizacyjne:
1. Podstawowym warunkiem niezbędnym do efektywnego wdrażania innowacji jest dostęp do sieci komputerowej z aktywnym złączem internetowym. Pomieszczenie takie funkcjonuje od kilku lat na terenie Gimnazjum jako pracownia multimedialna. Oprócz stałych stanowisk komputerowych w trakcie zajęć wykorzystywane będzie stanowisko mobilne (laptop i rzutnik) oraz tablica interaktywna. Pracownia posiada zaplecze z komputerem, biblioteczką i innymi pomocami dydaktycznymi.
2. Innowacja wymaga podziału klasy na grupy.
W czasie zajęć wszyscy uczniowie powinni mieć dostęp do komputera (w pracowni czynnych jest 12 stanowisk uczniowskich i serwer). Wszystkie stanowiska posiadają stały dostęp do Internetu.
3. Jeśli nie ma możliwości podziału klasy na grupy, zajęcia będą się odbywały w normalnym trybie – z całą klasą, lecz z ograniczonym dostępem uczniów do stanowiska komputerowego i Internetu.
4. W sytuacji określonej w p. 3 konieczne jest wprowadzenie w planie nauczania zajęć dodatkowych w ilości 1 godzina tygodniowo (z puli godzin do dyspozycji dyrektora szkoły).
5. Realizatorem innowacji jest jej autor – Roman Babiński, nauczyciel języka angielskiego.
6. Skuteczne wdrożenie innowacji wymaga korelacji z innymi przedmiotami nauczania, szczególnie z informatyką.
7. W trakcie realizacji innowacji zakłada się współpracę z innymi nauczycielami języka angielskiego, nauczycielem informatyki oraz wychowawcą klasy.
2. 2. Podstawy prawne
Innowacja pedagogiczna „Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych jako narzędzie wspomagające uczniów w uczeniu się i praktycznym zastosowaniu języka angielskiego” powstała w oparciu o:
1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej u z dnia 24 sierpnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. (Dz.U. z 2011, nr 176, poz. 1051);
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej u z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki. (Dz.U. z 2002, nr 56, poz. 505);
3. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009, nr 4, poz. 17);
4. Statut Szkoły.

2. 3. Cele innowacji pedagogicznej

CELE OGÓLNE:
-rozbudzanie i pogłębianie motywacji uczniów do systematycznej i aktywnej nauki języka angielskiego na zajęciach i w domu – z wykorzystaniem nowoczesnych technologii;
-rozwijanie ogólnych i szczegółowych kompetencji językowych, w szczególności umiejętności kreatywnych – mówienia i pisania, a także umiejętności odtwórczych – słuchania i czytania;
- zastosowanie zdobytej wiedzy teoretycznej w praktycznych sytuacjach językowych, spotykanych w życiu codziennym;
- kształtowanie kluczowych kompetencji gimnazjalisty, takich jak: umiejętność planowania własnej pracy, autoprezentacji, współdziałania w zespole, rozwiązywania problemu, samooceny;
- uatrakcyjnienie zajęć języka angielskiego dzięki elementom relaksu, humoru i zabawy.

CELE SZCZEGÓŁOWE:
- uczeń odkrywa swoje indywidualne zdolności i predyspozycje poprzez różne formy działań – tworzenie projektów, prezentacji, wywiadów, filmów itp.,
- uczeń chętniej nawiązuje swobodny dialog w języku angielskim - w mowie i na piśmie;
- uczeń łatwiej rozumie wypowiedzi w języku angielskim, dzięki filmom, nagraniom audialnym i prezentacjom multimedialnym,
- uczeń potrafi świadomie korzystać z przekazów medialnych i różnych źródeł informacji;
- uczeń poznaje bogatsze słownictwo i potrafi je stosować w praktyce;
- uczeń z większą pewnością siebie i skuteczniej rozwiązuje zadania egzaminacyjne;
- uczeń efektywnie ćwiczy umiejętność pracy i współdziałania w zespole,
- uczeń kształci swoje umiejętności techniczne poprzez częsty dostęp do nowoczesnych technologii;
- uczeń jest zachęcany do poszukiwania twórczych rozwiązań w trakcie uczenia się języka angielskiego w szkole i w domu;
- uczeń potrafi zaplanować własną pracę oraz dokonać jej ewaluacji;
- uczeń jest świadom zagrożeń wynikających z nieodpowiedniego traktowania komunikatów,
w szczególności internetowych, i wie, jak nie ulegać manipulacji.

3. REALIZACJA INNOWACJI
3.1. Etapy realizacji:
A) Faza wstępna – 15.08.2012 r. – 2.09.2012 r.
B) Etap pierwszy – początek innowacji – 3 września 2012r, pierwszy rok nauczania w kl. I D.
C) Etap drugi – rok szkolny 2013/2014 – drugi rok nauczania w kl. II D.
D) Etap trzeci – rok szkolny 2014/2015 – trzeci rok nauczania – klasa III D.
E) Zakończenie – 31 sierpnia 2015 r.

3.2. Harmonogram zadań:
A) Faza wstępna to okres opracowania innowacji, konsultacji w środowisku nauczycieli, rodziców i uczniów oraz przygotowania organizacyjnego i technicznego, niezbędnego do rozpoczęcia innowacji. Finalnym celem jest podjęcie uchwały rady pedagogicznej o realizacji innowacji w Gimnazjum w latach 2012 – 2015.
B) W pierwszym etapie wdrażania innowacji planowane są następujące zadania:
 dokładna informacja dla uczniów klasy I D o zasadach innowacji;
 prezentacja innowacji na zebraniu z rodzicami klasy I D;
 utworzenie i integracja adresów mailowych uczniów;
 rozwijanie umiejętności uczniów w zakresie praktycznego zastosowania komputera, pracy w sieci lokalnej, korzystania z Internetu oraz użycia tablicy interaktywnej;
 przeprowadzenie testu diagnostycznego mierzącego podstawowe kompetencje językowe
(na poziomie klasy szóstej szkoły podstawowej);
 realizacja treści edukacyjnych określonych w przyjętym programie nauczania i rozkładzie tematycznym lekcji dla klasy pierwszej, ze szczególnym uwzględnieniem aktywnych metod i form pracy, w tym technik informacyjno-komunikacyjnych;
 wprowadzenie indywidualnego projektu ICT (z użyciem TIK);
 rozwijanie tzw. multimedialnego banku anglisty (MBA) i stopniowe udostępnianie zgromadzonych pomysłów/rozwiązań w trakcie zajęć oraz w formie prac domowych.

C) Drugi etap realizacji innowacji obejmuje:
 realizację treści edukacyjnych określonych w przyjętym programie nauczania i rozkładzie tematycznym lekcji dla klasy drugiej, ze szczególnym uwzględnieniem aktywnych metod i form pracy, w tym technik informacyjno-komunikacyjnych;
 dwukrotne (raz w semestrze) zastosowanie projektu grupowego z użyciem TIK;
 indywidualizację ćwiczeń i zadań (pochodzących zarówno z Internetu, podręcznika, jak i banku anglisty) w procesie lekcyjnym i zadaniach domowych;
 wprowadzenie uczniów do tzw. e-learningu – pracy na platformie edukacyjnej (np. Moodle lub innej);
 przeprowadzenie wewnętrznych testów kompetencji (online lub w sieci wewnętrznej).

D) W trzecim etapie wdrażania innowacji przewiduje się:
 realizację treści edukacyjnych określonych w przyjętym programie nauczania i rozkładzie tematycznym lekcji dla klasy trzeciej, ze szczególnym uwzględnieniem aktywnych metod i form pracy, w tym technik informacyjno-komunikacyjnych;
 realizację interdyscyplinarnego projektu z użyciem TIK;
 pracę uczniów na platformie edukacyjnej (na zajęciach lekcyjnych i w domu);
 wprowadzenie uczniów do komunikowania się w języku angielskim na portalu społecznościowym (np. Facebook);
 przeprowadzenie próbnego e-egzaminu (online).

3.3. Metody, formy i narzędzia realizacji
Innowacja będzie realizowana - zgodnie z przyjętym ramowym planem - w trakcie zajęć lekcyjnych, zajęć dodatkowych oraz pracy domowej ucznia. W trakcie zajęć edukacyjnych dominować będzie metoda komunikacyjna z zastosowaniem różnych form i technik pracy, w tym aktywizujących:
 praca indywidualna, zajęcia w parach oraz w małych grupach;
 pokaz i opis, prezentacja, opowiadanie, drama, wywiad, pogadanka, burza mózgów, dyskusja;
 aktywne szukanie informacji pochodzących z różnych źródeł, ich selekcjonowanie i przetwarzanie;
 różne techniki rozumienia ze słuchu na podstawie nagrań audio i video;
 różne techniki rozumienia tekstu pisanego;
 ćwiczenia w pisaniu z użyciem stylu formalnego i nieformalnego;
 gry i zabawy językowe, w tym piosenki, humor sytuacyjny, quizy i konkursy;
 projekt indywidualny, grupowy i interdyscyplinarny;
 e-learning na platformie edukacyjnej;
 komunikacja w sieci wewnętrznej, Internecie oraz na portalu społecznościowym;
 ćwiczenia i testy umiejętności językowych określonych standardami egzaminacyjnymi.

Innowacja ma charakter metodyczny - nie zmienia zakresu i układu treści nauczania, określonych w przyjętym dla klas pierwszych programie nauczania. Podobnie jak w innych klasach wiodącą rolę na zajęciach będzie pełnił zestaw podręczników ACCESS, lecz w celu realizacji programu i zaplanowanego rozkładu tematycznego lekcji na każdych zajęciach stosowane będą TIK. W związku z tym powszechne będzie zastosowanie sieci komputerowej, Internetu, programów multimedialnych, drukarki, skanera, kamery, aparatu cyfrowego, projektora multimedialnego i tablicy interaktywnej. Uczniowie będą mieli także dostęp do środków tradycyjnych – słowników, repetytoriów oraz materiałów kserograficznych. Część materiałów autorskich, gromadzona w tzw. multimedialnym banku anglisty (MBA), np. dokumenty tekstowe, własne programy komputerowe, prezentacje, nagrania itp. będzie przesyłana uczniom na adres mailowy lub platformę edukacyjną.
Istotnym czynnikiem, wspomagającym efektywne wdrożenie innowacji, jest sprawny obieg informacji oraz działania promocyjne. Uczniowie otrzymywać będą informacje zwrotne (tzw. feedback) w trakcie zajęć w szkole oraz z efektów pracy w domu. O przebiegu innowacji oraz jej efektach poinformowani zostaną rodzice uczniów. Spostrzeżenia z monitoringu innowacji przekazywane będą wychowawcy klasy oraz – w miarę potrzeby – innym nauczycielom, głównie w ramach zespołu przedmiotowego. Informacje o celach, przebiegu i efektach innowacji, szczególnie promocja osiągnięć uczniów, widoczne będą na szkolnej stronie internetowej
www.gwb.pl

4. EWALUACJA
Innowacja będzie na bieżąco monitorowana przez jej autora, pod kątem zgodności realizowanego programu z założeniami innowacji oraz uzyskiwanych efektów.
Do głównych źródeł, narzędzi i procedur, służących zbieraniu informacji i badaniu jakości należą:
 obserwacja aktywności uczniów w czasie zajęć;
 analiza wytworów prac ucznia wykonanych na lekcji i w domu /projekty, prezentacje, filmy, ćwiczenia, testy itp./;
 ankiety skierowane do uczniów i rodziców;
 opinie wychowawcy klasy, innych nauczycieli (lekcje otwarte) i dyrekcji (hospitacje);
 wyniki klasyfikacji, egzaminów zewnętrznych i testów kompetencji;
 osiągnięcia w olimpiadach i konkursach językowych.

Zarówno badanie osiąganej jakości, jak i analizę i weryfikację zgromadzonych informacji przeprowadzi autor innowacji. Rezultaty przedstawione zostaną corocznie na analitycznym posiedzeniu Rady Pedagogicznej (tzw. ewaluacja cząstkowa). Na zakończenie zostanie opracowany raport z ewaluacją całościową, wraz z odpowiednimi wnioskami końcowymi, zaprezentowany Radzie Pedagogicznej i Radzie Rodziców.

5. BIBLIOGRAFIA
1. Evans V., Dooley J.: ACCESS. Express Publishing 2009.
2. Gajek E.: Edukacja językowa w społeczeństwie informacyjnym. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008.
3. Harmer J.: The Practice of English Language Teaching (4th edition). Longman Handbooks for Language Teachers.
4. Janczak D., Kędracka E., Rostkowska M.: Narzędzia TIK wspomagające projekt gimnazjalny. Poradnik dla dyrektorów i nauczycieli gimnazjów. OEiiZK Warszawa 2009.

adres tego artykułu: /articles.php?id=91